🛡️ ISO 13849 ve IEC 62061 Güvenlik Standartlarına Uygun PLC Çözümleri

Endüstriyel otomasyonda güvenlik 🦺, üretim verimliliği kadar kritik bir konudur. Makine ve tesislerde güvenlik işlevlerinin tasarlanmasında en sık kullanılan standartlar:

• ISO 13849-1 → Makine güvenliği – Kontrol sistemleri için performans seviyesi (PL)

• IEC 62061 → Makine güvenliği – Güvenlik ile ilgili elektrikli/elektronik/programmable kontrol sistemleri (SIL)

PLC’ler, bu standartlara uygun güvenlik fonksiyonlarının uygulanmasında önemli bir rol oynar.

📏 ISO 13849-1 (Performans Seviyesi – PL)

• Güvenlik fonksiyonlarını Performans Seviyesi (PL a → PL e) üzerinden sınıflandırır.

• Değerlendirme kriterleri:

  ✨ Kategori (B, 1, 2, 3, 4)

  ✨ MTTFd (ortalama hata zamanı)

  ✨ DC (diagnostic coverage)

  ✨ CCF (common cause failures)

👉 Örnek: Bir ışık perdesi + güvenlik rölesi sistemi genellikle PL d veya PL e seviyesinde tasarlanır.

📐 IEC 62061 (Güvenlik Bütünlük Seviyesi – SIL)

• Güvenlik fonksiyonlarını Safety Integrity Level (SIL 1 → SIL 3) üzerinden tanımlar.

• Temel kriterler:

  ✅ PFHd (saat başına tehlikeli hata olasılığı)

  ✅ Hata toleransı

  ✅ Fonksiyonel güvenlik yaşam döngüsü

👉 Örnek: Kritik robot hücrelerinde kullanılan güvenlik PLC sistemleri genellikle SIL 3 seviyesine göre tasarlanır.

⚡ PLC Çözümlerinde Uygulama

1️⃣ Güvenlik PLC (Safety PLC)

• Normal PLC’lerden farklı olarak güvenlik onaylı CPU ve I/O modüllerine sahiptir.

• Hem ISO 13849 (PL) hem de IEC 62061 (SIL) gereksinimlerini karşılayabilir.

• Fonksiyonlar: Acil durdurma 🛑, hız gözetimi 🐢, kapı kilitleri 🔒, ışık perdeleri 💡.

2️⃣ Güvenlik Röleleri

• Daha basit sistemlerde yeterlidir.

• PLC entegrasyonu ile küçük makinelerde PL d / SIL 2 seviyelerine ulaşılabilir.

3️⃣ Redundancy (Yedeklilik) ve Diagnostic Coverage

• Çift kanal giriş/çıkış kullanımı

• Hataların kendi kendine teşhisi

• Güvenlik için donanım + yazılım bütünlüğü

🏗️ Örnek Senaryo

Bir paketleme hattında güvenlik tasarımı:

1. 🔴 Acil durdurma butonları → Safety PLC girişine bağlanır.

2. 💡 Işık perdeleri → Çift kanal olarak PLC’ye entegre edilir.

3. 🔒 Kapı switchleri → Açıldığında robotu güvenli duruma getirir.

4. 🖥️ Safety PLC → SIL 3 / PL e seviyesine göre güvenlik mantığını uygular.

🎯 Sonuç

PLC çözümlerinde güvenlik sadece donanım değil, uluslararası standartlara uyum meselesidir.

✔️ ISO 13849 → PL tabanlı yaklaşım

✔️ IEC 62061 → SIL tabanlı yaklaşım

✔️Safety PLC’ler → her iki standardı da karşılayan modern çözümler

✔️ Redundancy + diagnostic coverage → yüksek güvenlik seviyeleri

Böylece makineler hem güvenli hem de verimli çalışır.